Voor deelnemers van de training

• Signalenkaart LVB > via deze link
• Voor professionals in het sociale domein is het belangrijk dat zij een licht verstandelijke beperking of zwakbegaafdheid niet alleen bij kinderen en jongeren, maar ook bij (jong)volwassenen, zo vroeg mogelijk herkennen om overvraging te voorkomen.
  Deze handreiking beschrijft de mogelijkheden voor vroegsignalering van een LVB/zwakbegaafdheid.
• SCIL
  De SCIL is geschikt om snel te screenen op een mogelijke licht verstandelijke beperking (LVB). Het gaat om een korte screeningslijst die in negen van de tien gevallen een LVB correct voorspelt > link naar de screeningslijst.
• SCAF
  De SCAF is een korte screeningsvragenlijst voor adaptief functioneren bij personen waarbij mogelijk sprake is van LVB. Met de SCAF wordt naar herkenbare situaties uit het dagelijks leven gevraagd. De vragen zijn kort en gemakkelijk te begrijpen.
  De uitslag van de SCAF is eenvoudig te berekenen en kan helpen bij het bepalen over wel of niet een vermoeden is van een mogelijke LVB. Het geeft inzicht in de ondersteuningsbehoeften en ondersteunt de beslissing of aanvullend onderzoek wenselijk is.
  Link naar de screeningsvragenlijst
• ADAPT
  De ADAPT is een korte observatievragenlijst om adaptieve vaardigheden van volwassenen (16+) in kaart te brengen. De ADAPT meet vaardigheden die belangrijk zijn voor het (onafhankelijk) functioneren in onze maatschappij, zoals vaardigheden op het gebied van persoonlijke hygiëne, sociale contacten of het omgaan met geld en post. Het adaptief vermogen is veelal verminderd in personen met een verstandelijke beperking; voor deze doelgroep is de ADAPT dan ook een passend instrument > link naar de observatievragenlijst
  Artikel over de ADAPT.

• PBVB - Psychologische basisbehoeftenlijst Verstandelijke beperking
  In de training is aandacht besteed aan de psychologische basisbehoeften. En het belang voor aandacht voor deze basisbehoeften in het contact met mensen met een LVB. 
  Met behulp van de PBVB kun je in kaart brengen in hoeverre deze basisbehoeften bevredigd worden, maar ook in hoeverre iemand frustratie ervaart op deze gebieden. Zo kan de behandeling en hulpverlening effectief worden aangepast op de behoeften van de persoon.
  Link naar de basisbehoeftenlijst

Voor ouders kan het vragen oproepen als ze horen dat hun kind mogelijk een LVB heeft. Hoe ga je over dit (lastige) onderwerp in gesprek? Hoe leg je ouders en hun kind eenvoudig uit wat er kan spelen?
Deze bijlage geeft je handvatten.

• Tool inschatten risico slachtofferschap seksuele uitbuiting.
  Met behulp van 11VB kan het risico ingeschat worden of een meisje of jongen in handen kan vallen van een mensenhandelaar. 11VB bestaat uit een kennisdeel en een digitale vragenlijst voor zorgprofessionals. Voor ouders, voogden en anderen die niet professioneel met jongeren werken, is er een quickscan.
  Link naar de site voor meer informatie.
• Interventiemethodiek “Houvast’ 
  Ouders met een LVB ervaren regelmatig opvoed-stress, die van invloed is op de ouder-kindrelatie. Vaker dan andere ouders hebben zij psychische of fysieke klachten, een complex verleden, armoedeproblematiek en een beperkt steunend netwerk. Expect Jeugd heeft een ondersteuningsprogramma ontwikkeld voor deze ouders, HouVast. In een podcastreeks wordt ingegaan op hoe HouVast in elkaar steekt en wat de methode ouders en het gezin brengt. Zoek in je podcast-app op HouVast.
• Toolbox Blik op LVB
  Deze toolkit biedt handvatten om prettig en met meer resultaat te werken met jeugdigen en jongvolwassenen met een licht verstandelijke beperking (LVB). Het zijn toegankelijke tools voor iedere (jeugd)professional in het sociaal domein, onderwijs, zorg, de financiële sector en de strafrechtketen. 
  Link naar de toolkit.
• Om ouders en jeugdigen uitleg te geven over de Jeugdbeschermingsketen zijn er praatplaten ontwikkeld. Op de praatplaten staan vragen en tekeningen die (visuele) uitleg geven over de mogelijke routes binnen de keten en de organisaties die zij tegen kunnen komen. De visuele uitleg kan ondersteunend werken voor ouders en/of jeugdigen met een LVB. Link naar deze praatplaten.

• Basisboek LVB voor sociaal werkers
  Veel auteurs uit de wetenschap en de praktijk hebben een bijdrage geleverd om een breed beeld te schetsen van de problemen waar mensen met een LVB tegenaan kunnen lopen in verschillende levensdomeinen en levensfasen, en de manieren waarop de sociaal werker hen hierbij kan ondersteunen. Daarbij worden bij elk onderwerp suggesties gedaan voor verdere verdieping.
  Basisboek LVB voor sociaal werkers
• Het gezin centraal en LVB
  Gezinsgerichte hulp aan jeugd en ouders met een licht verstandelijke beperking. Er bestaat voldoende kennis over de werkzaamheid van een gezinsgerichte benadering van de hulp aan jeugdigen met een licht verstandelijke beperking. Het gezin centraal en LVB beschrijft wat gezinsgericht werken bij deze doelgroep precies behelst.

Onderzoek heeft aangetoond dat ouders met verstandelijke beperkingen ‘goed genoeg’ ouderschap kunnen laten zien, mits zij daarbij goed ondersteund worden.

Ouders met een LVB hebben recht op tijdige en adequate hulp bij de opvoeding van hun kinderen. In de praktijk zien we echter vaak kortdurende, niet passende hulp en veel terugval van het gezin. Dit mondt uiteindelijk vaak uit in hulp in het gedwongen kader. De auteurs pleiten voor preventieve, continue, duurzame ondersteuning in samenhang met periodes van intensievere hulp op maat van het gezin.
Artikel: LVB Onderzoek & Praktijk.

Gezinnen van ouders met een licht verstandelijke beperking (LVB) hebben relatief vaak te maken met jeugdhulp en jeugdbescherming. Te vaak wordt nog gedacht dat de LVB van de ouders oorzaak is van de opvoedproblematiek. Ouders met LVB kunnen echter zelf opvoeden, mits ze daarbij goed ondersteund worden. In haar oratie laat Maroesjka van Nieuwenhuijzen zien wat daarvoor nodig is.

Bekijk hier haar oratie (deze start op 6:34).

• In deze folder krijg je -als (zorg)professional- informatie over de opvoedsituatie van kinderen van ouders met een verstandelijke beperking (KVBO) en adviezen hoe je deze kinderen kunt ondersteunen.
• Verstandelijk beperkte ouders hebben vaak moeite met het opvoeden van kinderen, zeker als hun kinderen groter worden. De ouders bevinden zich door hun chronische beperking in een kwetsbare positie. 
  Lees hier meer informatie.

• Jeugdigen en (jong)volwassenen met een LVB kunnen complex probleemgedrag laten zien. Vaak schuilen achter dit gedrag ingrijpende (jeugd)ervaringen. Door traumasensitief te werken heb je als professional meer aandacht voor de impact van deze ervaringen. De nadruk ligt -door deze manier van werken- meer op wat iemand heeft meegemaakt dan op het gedrag.
  Lees hier meer informatie.
• Factsheet LVB & suïcide
  Mensen met een (licht) verstandelijke beperking zijn extra kwetsbaar voor suïcidale gedachten en suïcidaal gedrag. 
  Factsheet Suïcidaliteit en Licht Verstandelijke Beperking
• De kans op het ontwikkelen van trauma, een verslaving, suïcidaliteit of problematische gehechtheid is voor mensen met een LVB groter dan bij leeftijdsgenoten zonder deze beperking.
  Op de themapagina LVB & GGZ vind je veel informatie en publicaties die je kan helpen eventuele psychische problemen bij mensen met een LVB beter te signaleren, diagnosticeren en behandelen.
  Link naar de pagina.

LVB & over- en ondervraging

• Jeugdigen met een LVB worden vaak overvraagd, maar ook ondervraging komt voor. Wat kun je daar als (onderwijs)professional aan doen? Lees hier meer over over- en ondervraging.

Heeft deze informatie je geholpen? Is de gegeven informatie duidelijk? Of mis je misschien nog informatie. Laat het ons dan vooral weten via academie@meenoord.nl.